Αποτοξινώνοντας την αρρενωπότητα
Απέναντι στο φλέγον θέμα της τοξικής αρρενωπότητας η έκθεση «Masculinities: Liberation through Photography», αντιτάσσει τον πληθυντικό του όρου αρρενωπότητα αναδεικνύοντας το καταπιεσμένο από την πατριαρχία κομμάτι της.
‘Η αρρενωπότητα δεν είναι μία’ υπερθεματίζει η επιμελητική πρόταση μέσα από μια πλούσια φωτογραφική χαρτογράφηση του τι σημαίνει να είσαι άντρας από το 1960 μέχρι σήμερα. Έτσι η έκθεση –επιμελημένη και διοργανωμένη από γυναίκες— στέκεται κατά της πατριαρχίας και υπέρ της αρρενωπότητας ταυτόχρονα, μιας αρρενωπότητας όμως αποτοξινωμένης και μη απειλητικής, που φτάνει να γίνεται queer –όσο queer είναι ό,τι διαφέρει από την κυρίαρχη εικόνα του λευκού δυτικού cis άντρα, όσο queer είναι και η θηλυκότητα.
Η έκθεση μας υποδέχεται δυναμικά με μια μελαγχολική αν όχι κυνική ματιά στην αναπόδραστη ανθρώπινη φύση, την τοπιογραφία-αυτοπορτραίτο του γυμνού σώματος του φωτογράφου John Coplans. Καθώς η αντρική εικόνα εξετάζεται ως σώμα, φυλή, κοινωνική θέση, σεξουαλικότητα, γονεϊκότητα και τα αντίστοιχα στερεότυπα, αναπόφευκτα σχηματίζονται αντιστίξεις. Έτσι οι συνεντεύξεις του Warhol με άντρες μοντέλα και τα «Gay semiotics» του Fischer απαντώνται από κωμικά ή τρομακτικά πρότυπα υπερ-αρρενωπότητας όπως τα αμήχανα ματωμένα πορτραίτα ταυρομάχων της Dijkstra ή οι αθλητές της Opie. Η ανάδυση αντιφάσεων, η έκταση των οποίων μέσα στα πλαίσια της αρρενωπότητας ανοίγεται σχεδόν όσο μεταξύ αρσενικού-θηλυκού, καταφέρνει να αναδείξει την ειρωνεία της πατριαρχικής αναζήτησης μιας αρχετυπικής αρρενωπότητας.
Η σύγχυση που προκαλούν άντρες σε ταυτισμένες με την γυναίκα παραστάσεις υπερτονίζεται σε δουλειές όπως το γκρο-πλαν βίντεο του Van Aden να κλαίει ή τα μακιγιαρισμένα πρόσωπα των ταλιμπάν του Dworzak, απογειώνεται όμως στο βίντεο της Moffatt που «κρυφοκοιτάζει» άντρες να ντύνονται ή να αλλάζουν ρούχα, αντιγράφοντας με πικρό χιούμορ το male gaze.
Η διαφορά αντρικού-γυναικείου βλέμματος, τέλος, απέναντι στον φακό ελλοχεύει τόσο στα «αντρικές» μεταμορφώσεις της Mendieta, όσο και στη σειρά «Gentlemen» της Knorr. Αποκορύφωμα: το καταπληκτικό project ασπρόμαυρων φωτογραφικών αντιπαραθέσεων «Let’s take back our space» της Wex.