Η Cookie και ο Vittorio στο I WANT TO GET OUT club*
Cookie Mueller στο Studio Voltaire
a writer, a mother, an outlaw, an actress,
a fashion designer, a go–go dancer, a witch–doctor,
an art–hag and above all, a goddess
(Ο John Waters για την Cookie Mueller)
Περίεργη και συναρπαστική περίπτωση η Cookie Mueller.
Συγγραφέας, αρθρογράφος, κριτικός τέχνης, ηθοποιός -από τα μόνιμα μέλη του καστ του φοβερού και τρομερού John Waters-, αγαπημένο μοντέλο της Nan Golding, πανέμορφη γυναίκα, style icon και γενικώς μια από τις πιο cult περσόνες του East Coast των ’70-’80, με πολλούς φίλους, εραστές, ερωμένες και θαυμαστές να μιλούν για αυτή και μια πολύ σύντομη ζωή, αφού υπήρξε ένα ακόμα θύμα του AIDS, από εκείνα τα πολυάριθμα των τελών του ’80 στις ΗΠΑ, μόλις στα 40 της.
Πρόλαβε πάραυτα να ζήσει έντονα, επικίνδυνα και περιθωριακά στη Βαλτιμόρη, το Σαν Φρανσίσκο, τη Νέα Υόρκη και τη Νάπολη, να φτιάξει και να γράψει εξαιρετικά μοναδικές ιστορίες και ευφυή ιδιοσυγκρασιακά άρθρα και να παίξει σε αρκετές ταινίες -ταινίες που αποτελούν πλέον την επιτομή του κινηματογραφικού καλτ όπως το Pink Flamingos, το Female Trouble και το Multiple maniacs- για να αποτελέσει ένα σχεδόν θρυλικό πρόσωπο του East Village.
Σε βιβλία όπως το Walking Through Clear Water in a Pool Painted Black (που εγκαινίασε τη σειρά λογοτεχνίας Native Agent από τις πρωτοποριακές εκδόσεις semiotext(e) της Chris Kraus και του Sylvère Lotringer) οι μικρές αυτοβιογραφικές της διηγήσεις μιας ζωής εκτός ορίων και συστημάτων στην πόλη είναι τόσο απίθανες που συγχέονται τα όρια ακραίας πραγματικότητας και φαντασίας. Η Mueller είναι αλήθεια ότι ενίοτε μοιάζει σχεδόν μυθοπλαστικό πρόσωπο. Το ίδιο και οι -κατά τα άλλα υπαρκτοί- ήρωές της.
Το 1986 παντρεύεται τον Vittorio Scarpati, έναν ιδιόρυθμο Ιταλό καλλιτέχνη –σκιτσογράφο, σχεδιαστή, πολυτεχνίτη- που είχε γνωρίσει στο Ποζιτάνο της Ιταλίας. Μόλις τρία χρόνια αργότερα, το 1989 πεθαίνουν και οι δύο από ασθένειες των πνευμόνων σχετιζόμενες με το AIDS. Πρώτα ο Scarpati και έξι μήνες μετά η Mueller.
Για κάτι πιο εναλλακτικό από τις βροντερές και πολυσυζητημένες εκθέσεις που λαμβάνουν χώρα στα μεγάλα ιδρύματα του Λονδίνου αυτή την εποχή, -με ομολογουμένως εντυπωσιακά ονόματα όπως Johns, Kampakovs, Dali&Duchamp, Whiteread ή Basqiat μεταξύ άλλων- στον μικρό αλλά δραστήριο χώρο του Studio Voltaire στο Νοτιοδυτικό Λονδίνο τρέχει η έκθεση Putti’s Pudding με σκίτσα του Vittorio Scarpati και κείμενα της Cookie Mueller.
Αν και δεν πρόκειται για μια χαρούμενη έκθεση είναι σίγουρα ένα εξαιρετικά ιδιαίτερο και καθηλωτικό project που σε στοιχειώνει.
Τους τελευταίους τρεις μήνες της ζωής του ο Scarpati καθώς δεν μπορεί πια να μιλήσει αφού οι πνεύμονές του λειτουργούν μόνο με μηχανική βοήθεια, περιγράφει, μέσα από γλυκόπικρα σκίτσα, την δραματική επιδείνωση της κατάστασή της υγείας του με μαύρο χιούμορ και μια μάλλον συγκινητική αποδοχή. Η Mueller -δηλώνοντας η μεγαλύτερη θαυμάστρια της δουλειάς του- μάζεψε όλα αυτά τα σκίτσα μαζί με δικά της κείμενα κι έτσι
προέκυψε το βιβλίο Patti’s Pudding που εκδόθηκε μετά το θάνατό του και το οποίο παρουσιάζεται στην έκθεση.
Στο μικρό απόκοσμο συμβολικό λευκό δωμάτιο που έχει κατασκευαστεί μέσα στο χώρο του Studio Voltaire (χωρίς παράθυρα αλλά μόνο με δυο πόρτες μια για να μπαίνεις και μια για να βγαίνεις) μπορεί κανείς να δει 45 πρωτότυπα σκίτσα του Scarpati από το βιβλίο της Mueller.
Πρόκειται για ένα πολύχρωμο και ειλικρινά απρόσμενα αστείο χρονογράφημα μιας σκοτεινής και θλιβερής περιόδου, ένα αιχμηρό και σαρκαστικό χρονικό προαναγγελθέντος θανάτου (ή μάλλον θανάτων καθότι το AIDS εκείνη την εποχή θέριζε), χωρίς όμως καμιά αυτολύπηση ή φόβο. Ο Scarpati σχεδιάζει και σχολιάζει τον θάνατό του σαν να μιλάει για το επόμενο του ταξίδι ή για την Ιταλική γραφειοκρατία. Τα σκίτσα του είναι περίτεχνα, γλαφυρά και τραχιά. Γύρω από το βασικό θεματικό άξονα της ασθένειας ξετυλίγεται ένας δαντελωτός μονόλογος πάνω στη θρησκεία, το θάνατο, τα ναρκωτικά, τις ανθρώπινες σχέσεις, τη σχέση του με τη Mueller, τη μνήμη, τη φαντασίωση και τον βασανιστικό εγκλεισμό σε ένα σώμα που δεν δουλεύει πια. Οι αναμνήσεις του γίνονται δελφίνια, πεταλούδες και κόκκινα πουλιά, ενώ δαίμονες και άγγελοι διακωμωδούν το φόβο του θανάτου, θρησκευτικές δοξασίες, μύθους και παραστάσεις με μακάβριους χορούς σε μια ιδιότυπη κόμικ memento mori αισθητική που άλλοτε θυμίζει μεσαιωνική νουβέλα και άλλοτε Ιερόνιμο Μπος. Και -το πιο παράδοξο-σε αφήνει τελικά με μια ακαθόριστη αίσθηση αισιοδοξίας.
Ο Vittorio έχει μάθει ότι όπως μια πλημμύρα φωτός έτσι και η ελπίδα μπορεί να εξαφανίσει τη σκοτεινιά, γράφει η Mueller, λίγο πριν το θανατό του, λίγο πριν τον θάνατό της, τα πράγματα ποτέ δεν είναι τόσο μαύρα και απειλητικά όσο πιστεύουμε. Ο Vittorio είναι τόσο τυχερός που έχει αυτό το φλογερό πνεύμα και την δουλειά του που τον κρατάνε έξω από το σκοτάδι. Ελπίζω να έρθει σπίτι σύντομα.
*THE I WANT TO GET OUT CLUB είναι τίτλος ενός από τα σκίτσα του Scarpati