Το έργο τέχνης στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης

Μια πρώτη και εύλογη απορία σχετικά με την έκθεση UUmwelt -πριν από τις άπειρες που ακολουθούν μια επίσκεψη- θα ήταν τι κάνει ο Pierre Huyghe μέσα σε γκαλερί; Πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει η δουλειά του μέσα στον αρχετυπικό λευκό κύβο στην παρούσα φάση της καλλιτεχνικής του πρακτικής; Μιας φάσης που αφορά στη δημιουργία και εξέλιξη οικοσυστημάτων, που ακολουθεί ανεξέλεγκτες φυσικές διαδρομές, γεμάτες δυνατότητες εντροπικές δίνες ανάπτυξης βιότοπων και συστημάτων σκέψης και την μη ιεραρχική συμβίωση διαφορετικών μορφών ζωής και νοημοσύνης –φυσικών ή τεχνητών. Πώς όλες αυτές οι αναζητήσεις που, συνειδητά εκ μέρους του, στοχεύουν στο να βγάλουν την τέχνη εκτός γνωστών δομών -παρουσίασης και λειτουργίας- μπορούν να ευδοκιμήσουν στην γκαλερί; 

Ένα πρώτο στοίχημα για τον καλλιτέχνη μοιάζει να είναι ακριβώς αυτό: Όχι η ένταξη της δουλειάς του στον χώρο της γκαλερί αλλά η ένταξη του χώρου της γκαλερί στη δουλειά του. Μέσα σε μια προβληματική που άρχισε να αναπτύσσεται ως καλλιτεχνική έρευνα από τη documenta 13 και μετά και στην οποία μοιάζει να εκκινεί καταστάσεις που αφορούν σε ανοιχτά οικο-συστήματα εντάσσοντάς τα στο έργο του ή/και εντάσσοντας αυτό στις ροές τους, καταλήγει η γκαλερί να λειτουργεί ως ένα ακόμα στοιχείο του διευρυμένου βιοσυστήματος-έργου τέχνης. 

Η γκαλερί γίνεται βιότοπος μιας αποικίας από μύγες που γεννιούνται, αναπαράγονται και πεθαίνουν εκεί μέσα, οι τοίχοι γίνονται πορώδεις, φέρουν υπολείμματα από παλαιότερες εκθέσεις, οργανικές μυρωδιές, ο χώρος συνομιλεί με τον περιρρέοντα βιότοπο του Hyde Park. Ταυτόχρονα κάτι ανησυχητικό προβάλλεται/ συμβαίνει σε 5 μεγάλες οθόνες μέσα στην γκαλερί.  

Πάνω σε κάθε οθόνη μια τρεμάμενη, ακατάπαυστα μεταλλασσόμενη εικόνα παραπέμπει σε κάτι ακαθόριστο αλλά και κάπως γνώριμο. Καθώς δεν μπορείς να αντιληφθείς το θέμα - μοιάζει να διαφεύγει διαρκώς, σα να βρίσκεται σε μια άκρη του μυαλού σου που δεν μπορείς να φτάσεις- προκαλείται ένα αποσταθεροποιητικό συναίσθημα.  

Οι εικόνες αυτές σχηματοποιούνται από πολλαπλά στιγμιότυπα της αντιληπτικής διαδικασίας ενός ανθρώπου, απέναντι σε άγνωστα σε εμάς αντικείμενα -ή ιδέες αντικειμένων- και της επεξεργασίας τους από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, που επηρεάζεται από την κινητικότητα της γκαλερί-οικοσυστήματος. Το αρχικό αντικείμενο δεν αναπαράγεται, δεν θα το μάθουμε ποτέ. 

Αυτό που παράγεται θα μπορούσε να θεωρηθεί το φάντασμα μιας ιδέας, το έργο τέχνης μιας μηχανής ή η πλέον επαναστατική προσέγγιση στο ερώτημα τι μπορεί να αποτελεί τέχνη στον 21ο αιώνα. 

 Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στα Νέα της Τέχνης τον νοεμβριο του 2018